جلسه ژورنال کلاب زهرا حریری دانشجوی دکتری تخصصی علوم تغذیه

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران،  دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی، جلسه ژورنال کلاب زهرا حریری دانشجوی دکتری تخصصی علوم تغذیه با عنوان: افزایش بیشتر پیگیری اهداف پس از موفقیت رژیمی نسبت به شکست رژیمی: بررسی نظریه‌های متضاد خودتنظیمی با استفاده از ارزیابی لحظه‌ای بوم‌شناختی؛ با حضور استادان و جمعی از دانشجویان سه شنبه هشتم آبان 1403 به صورت حضوری در سالن کنفرانس دانشکده برگزار شد.

در این ژورنال کلاب، مطالعه ای ارائه شد که به بررسی تاثیر موفقیت‌ها و شکست‌های رژیمی بر تلاش‌های خود-تنظیمی افراد می پرداخت. در این مطالعه پژوهشگران نظریه‌های متضاد خود-تنظیمی را، که شامل مدل‌های سایبرنتیک و نظریه‌های انگیزشی (مانند نظریه اجتماعی-شناختی) هستند، مورد آزمون قرار دادند. بر اساس مدل سایبرنتیک، شکست‌ها به افزایش تلاش‌های خود-تنظیمی منجر می‌شوند و موفقیت‌ها کاهش این تلاش‌ها را مجاز می‌دانند، در حالی که نظریه‌های انگیزشی عکس این نتیجه‌گیری را مطرح می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، آزمایش این نظریه‌های متضاد در یک بستر ارزیابی لحظه‌ای بوم‌شناختی (EMA) بود و بررسی این که آیا تنظیم تلاش‌ها با تفاوت‌های فردی در درک موفقیت خود-تنظیمی در رژیم غذایی (یعنی مدیریت وزن) مرتبط است یا خیر.

شرکت کنندگان این مطالعه 174 فرد علاقه‌مند به رعایت رژیم غذایی بودند. محققان از مدل‌های مختلط خطی استفاده کردند تا بررسی کنند آیا موفقیت یا شکست در رژیم غذایی یک روز (مثلاً دوشنبه) منجر به تنظیم تلاش‌های خود-تنظیمی برای روز بعد (مثلاً سه‌شنبه) می‌شود. موفقیت یا شکست به وسیله دو سؤال EMA عملیاتی شد: اول، اینکه آیا مصرف غذا بالاتر یا پایین‌تر از حد معمول بوده و دوم، آیا مصرف غذا با هدف رژیمی هماهنگ بوده یا خیر. همچنین، موفقیت خود-تنظیمی در رژیم غذایی در سطح صفت با پرسشنامه‌ای اندازه‌گیری شد.

نتایج نشان داد که افراد در روز بعد از موفقیت رژیمی (مصرف کمتر از معمول یا ارزیابی مصرف به عنوان همسو با هدف) تلاش خود-تنظیمی بیشتری از خود نشان دادند، نسبت به روز بعد از شکست رژیمی (مصرف بیشتر از معمول یا ارزیابی مصرف به عنوان ناهماهنگ با هدف). این اثر به‌ویژه در افرادی که سطح موفقیت خود-تنظیمی پایین‌تری داشتند، قوی‌تر بود.

نتیجه‌گیری این مطالعه از مکانیزم‌های مطرح در نظریه اجتماعی-شناختی حمایت می‌کند، به‌ویژه در میان افرادی که در رژیم غذایی خود موفقیت کمتری را احساس می‌کردند. بنابراین، مداخلات رژیمی آینده می‌توانند بر جلوگیری از کاهش تلاش خود-تنظیمی پس از شکست‌های رژیمی تمرکز کنند تا از ریسک ورود به چرخه نزولی مصرف ناسالم غذا جلوگیری کنند.